Mở đầu bằng cái chết của một cô bé 16 tuổi, cuốn sách ngay từ đầu đã không giấu diếm rằng nó sẽ chứa đựng một câu chuyện tăm tối, hay là lời cảnh báo rằng đây chẳng phải là một câu chuyện tuổi teen bình thường mà chứa đựng bao bí mật mà tới tận kết thúc, người đọc mới có thể ghép những mảnh manh mối lại và có lời giải đáp cuối cùng. Thế nhưng đây cũng không phải là một cuốn sách trinh thám, hoặc chỉ mượn vỏ bọc trinh thám để thể hiện những điều phức tạp hơn thế, và cái chết của Lydia như một biến cố để câu chuyện của các nhân vật trong cuốn sách từ từ hé lộ.
Marilyn và James cứ ngỡ là một cặp đôi hạnh phúc với ba người con, cậu con cả Nath đang chuẩn bị vào Harvard, cô bé Lydia là một ngôi sao sáng đồng thời là cục cưng của bố mẹ và cô con gái út Hannah luôn ngoan ngoãn, vâng lời. Thế nhưng đặt vào bối cảnh năm 1977, khi tình hình phân biệt chủng tộc vẫn vô cùng sâu sắc ở Mỹ thì gia đình Lee là gia đình người Trung Quốc duy nhất ở thị trấn nhỏ bé và dĩ nhiên cũng vì thế họ luôn cảm thấy mình là người ngoài cuộc.
James Lee là một giáo sư đáng kính của một trường đại học nhưng ông vẫn không thể quên nổi quá khứ đáng hổ thẹn của mình khi bố mẹ chỉ là những người lao động bình thường và ông luôn bị kỳ thị bởi nguồn gốc châu Á của ông, dù ông có cố gắng thế nào thì sự mặc cảm ấy vẫn bám riết lấy ông, thậm chí ngay cả khi ông cưới Marilyn – một người phụ nữ Mỹ chính gốc – ông vẫn không gạc bỏ được cảm giác thua kém và một ngày nào đó bà sẽ bỏ đi để đến với người xứng đáng hơn.
Mọi chuyện có lẽ bắt đầu vào mùa hè Marilyn quyết định bỏ đi để thực hiện giấc mơ của mình, bà muốn tiếp tục việc học để trở thành một bác sĩ thay vì là một bà nội trợ quẩn quanh nơi xó bếp với những đứa con và đống bát đĩa cần dọn dẹp. Một lần nữa, vào bối cảnh những năm của thập niên 70, phụ nữ vẫn chưa được công nhận với khả năng thực thụ của mình (Marilyn là sinh viên nữ duy nhất học ngành khoa học và liên tục bị sinh viên nam trêu chọc thậm chí còn tè vào ống nghiệm của bà). Nhưng ước mơ của bà vĩnh viễn không thành và bà chỉ còn cách gán những ước mơ ấy lên cô gái của bà – Lydia khi ấy vẫn còn bị choáng bởi sự ra đi của mẹ và sẵn sàng làm bất cứ điều gì để khiến bà hài lòng khi trở về. Mùa hè Marilyn bỏ đi là mùa hè chia rẽ họ: “Kể từ mùa hè năm đó, cô đã rất lo sợ – nỗi sợ mất mẹ, mất cả bố. Và sau một thời gian, nỗi sợ hãi lớn nhất cũng xuất hiện: mất Nath, người duy nhất hiểu được sự cân bằng kỳ lạ và mỏng manh trong gia đình họ. Người biết tất cả những việc xảy ra. Người luôn vực cô dậy”
Có lẽ những rắc rối của gia đình nảy sinh chính vì những kỳ vọng quá lớn lao mà các ông bố bà mẹ luôn tìm cách đặt lên những đứa con của mình. James thì thấy Nath quá giống mình lúc nhỏ và ông muốn quên đi cái quá khứ đáng xấu hổ mà không dám đối mặt với cậu con trai. Marilyn bị những giấc mơ ám ảnh mà không nhận ra Lydia không có gì giống bà, không có khả năng và niềm đam mê cho khoa học để trở thành một cô bác sĩ như bà mong đợi. Những đứa trẻ không thể làm bạn với bố mẹ hay thậm chí không thể giãi bày nỗi lòng của mình và trở nên cô đơn ngay trong chính gia đình của mình dù vẫn phải tỏ ra mình là những đứa trẻ hòa đồng (dù chúng cũng cô đơn trong trường học khi không có người bạn nào muốn đánh bạn với một người Trung Quốc).
Từ từ, người đọc sẽ nhận ra cái chết của Lydia không phải là điều bí ẩn lớn nhất trong cuốn sách, điều bí ẩn lớn nhất đó là những bí mật mà từng thành viên trong gia đình Lee nắm giữ, đè nặng trái tim họ khiến họ chia lìa dù những nỗi yêu thương kia quá đỗi to lớn nhưng vẫn không thể nói thành lời. Với cách kể chuyện đan xen giữa quá khứ và hiện tại, Celeste Ng bóc trần từng lớp câu chuyện của từng thành viên trong gia đình Lee để phơi bày cái cảm giác khi vĩnh viễn là người ngoài cuộc, và luôn phải cố gắng gấp đôi bình thường để thể hiện và chứng tỏ mình, có phải bởi chính cô cũng là một người Trung Quốc nhập cư nên cô thấu hiểu những cảm giác đó và những khó khăn mà một người nhập cư như cô luôn phải đối mặt.
Tôi muốn gọi “Bao điều không nói” là cuốn sách của những tình yêu câm lặng, bởi chẳng ai trong cuốn sách đủ dũng cảm để thể hiện tình yêu của mình hoặc đối mặt hoặc xoay chuyển những tình yêu chệch hướng đi đúng đường, bao điều chưa nói ra phải chăng chỉ có tình yêu mà thôi?
“Thiên đường thì buồn”