Chi tiết đáng nhớ nhất trong Quấn-Quít có lẽ chính là lúc Cousin cầm bó hoa violet màu tím vẫn cắm trong ly nước chạy đi tìm người con gái mà anh thích, chi tiết ấy có gì đó vừa buồn cười, vừa đẹp đẽ, vừa cảm động như chính cái cảm giác mà cả cuốn sách mang lại, hình ảnh ấy cũng thể hiện rõ ràng nhất chân dung của Cousin: một người đàn ông cô độc với tràn ngập tình yêu.
Nỗi cô đơn thể hiện trong cuộc sống của Cousin dưới mọi hình hài, như cái cách anh tự ôm siết lấy mình khi cần một vòng tay, cách anh đứng đợi cô đồng nghiệp để được tận hưởng vài phút ngắn ngủi được đi thang máy cùng cô, cách anh chọn quán ăn chật chội, đông đúc để cảm giác được hơi người, để có những cú đụng chạm hay những câu chuyện của người khác dù nó chẳng liên quan, cái cách anh gọi các cô gái đứng đường là những cô “đĩ thơm” khi anh tìm đến họ những lúc tuyệt vọng nhất, và cả cái cách anh chọn con vật nuôi cho mình: một chú trăn dài hai mét hai (và còn dài thêm vài centimet nữa xuyên suốt cuốn sách) mang tên Quấn-Quít.
Dù cô đơn là thế, Cousin không có chút nào cay nghiệt, con người anh lúc nào cũng tràn ngập tình yêu, như cách anh cảm giác con sông mang tên Tình Yêu ở Nga đã vượt qua hàng trăm dặm, đến Paris xông vào than máy và chảy tràn vào căn hộ nhỏ bé của anh trên tầng năm, tình yêu ấy thể hiện ở cách anh vuốt ve chú chuột không nỡ mang nó làm thức ăn cho Quấn-Quít để rồi cảm nhận một nụ hôn như giọt sương mai của chú chuột ấy, hay khi anh trân trọng những lời nói mọi người dành cho mình, dù chỉ quan tâm vì lịch sự nhưng những lời nói ấy với anh vẫn vào “ngay thẳng tim”, hoặc cái cách anh bày biện bàn ăn cho cuộc hẹn hò, với những trái tim nhỏ và một bình hoa, và đặc biệt là cái cách anh (như tôi đã nói) cắm bó hoa violet vào ly nước chạy khắp ngõ ngách Paris để đi tìm người yêu, vì anh muốn đoá hoa phải luôn tươi mới, rạng rỡ nhất.
Dù cô đơn là thế, cuốn sách vẫn không thiếu những tình tiết hài hước mà Romain Gary mặc sức cho chú trăn Quấn-Quít giở trò, như thể ông đang cười cợt với nỗi cô đơn và rằng đó là một trò đùa tinh quái của cuộc đời khi giữa cái đô thị hơn mười triệu dân, một chàng trai đầy ắp sự dịu dàng như thế chẳng tìm được người nào để bầu bạn mà đêm đêm phải tâm sự với một chú trăn, để những vòng quấn của chú siết lấy người thay cho những cái ôm.
“Khi đồng điệu là thực chất và trọn vẹn, không màu mè, thì chỉ có im lặng là biểu lộ được nó ra.”
Với cái cốt truyện như thế, những tưởng tác giả sẽ tìm cách đi vào lòng người đọc bằng những câu viết êm ái, dịu dàng nhưng Romain Gary lại chọn cái lối viết trúc trắc, thậm chí gập ghềnh sẽ gây khó chịu nếu mới đọc những trang đầu, nhưng rồi sau đó lại khiến tôi say mê bởi cách dùng từ kỳ lạ bậc nhất, chính cái sự thiếu êm ái ấy khiến tôi đau nhói bởi nỗi cô đơn, và cái cách miêu tả của Romain Gary nó mới chân thật, cảm động làm sao dẫn ta vào mê cung của cảm xúc dù nó ngoằn ngoèo như những búi của Quấn-Quít lúc cuộn mình.
Nhím.
Quấn quít was originally published in Đọc Sách on Medium, where people are continuing the conversation by highlighting and responding to this story.
“Thiên đường thì buồn”